ਮਹਿਮਾਨ: ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ, MD, DM (ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ), ਹੈੱਡ, ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ, ਕ੍ਰਿਸਚਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ, ਲੁਧਿਆਣਾ
ਇੰਟਰਵਿਊ ਲੈਣ ਵਾਲਾ: [PUNJABIHEAD LINE)]
ਜਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲੇ — ਕਾਰਣ, ਬਚਾਅ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਤਰੀਕੇ।
ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਹਨ ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਹਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸਚਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਦੇ ਹੈੱਡ ਹਨ।
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਜਵਾਨ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ਦੇ ਕੇਸ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਡਾ. ਸਿੰਘ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਇਹ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਰੁਝਾਨ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਹੜੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਅਣਡਿੱਠਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
Q1. ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ, ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵੱਧਤਰ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਇਹ ਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ?
A1.> ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਕਿਹਾ ਤੁਸੀਂ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 30–40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ਦੇ ਕੇਸ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਹਨ — ਅਣਹੈਲਥੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਤਣਾਅ (Stress), ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ, ਜੰਕ ਫੂਡ, ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ, ਅਤੇ ਅਣਪਛਾਤਾ ਸ਼ੂਗਰ ਜਾਂ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ।
ਕਈ ਜਵਾਨ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਨੀਂਦ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ — ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਰਣ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਬੋਝ ਪਾਂਦੇ ਹਨ।
Q2. ਜਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਅਣਡਿੱਠਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ?
ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਜਕੜਣ, ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਬਾਂਹ, ਜਬੜੇ ਜਾਂ ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਅਚਾਨਕ ਥਕਾਵਟ, ਜਾਂ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਹੋਵੇ — ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕੇਤ ਹਨ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਸਿਡਿਟੀ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
A3 ਕੀ ਤਣਾਅ (Stress) ਜਵਾਨ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਹਾਂ, ਬਿਲਕੁਲ। ਲਗਾਤਾਰ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਕੋਰਟਿਸੋਲ ਅਤੇ ਐਡਰੇਨਲਿਨ ਹਾਰਮੋਨ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਨ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਨਫਲਮੇਸ਼ਨ ਵਧਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਲੋਕ ਸਿਗਰਟ, ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਅਣਹੈਲਥੀ ਖਾਣਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵਧਦੀ ਹੈ।
Q4. ਕੀ ਜਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰੁਟੀਨ ਦਿਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ?
A4.> ਬਿਲਕੁਲ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਿਲ ਦੀ ਜਾਂਚ — ਜਿਵੇਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ ਤੇ ECG — ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਇਹ ਚੈਕਅੱਪ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
Q5. ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਬਦਲਾਵ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ?
A5.> ਸੰਤੁਲਿਤ ਆਹਾਰ ਖਾਓ — ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਅਨਾਜ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ।
ਸਿਗਰਟ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਛੱਡੋ।
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਕਸਰਤ ਕਰੋ।
ਆਪਣਾ ਵਜ਼ਨ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕਰੋ।
ਹਰ ਰਾਤ 7–8 ਘੰਟੇ ਨੀਂਦ ਲਓ।
ਇਹ ਛੋਟੀਆਂ ਪਰ ਨਿਯਮਿਤ ਆਦਤਾਂ ਦਿਲ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹਨ।
Q6. CMC ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ?
A6. > ਕ੍ਰਿਸਚਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਧੁਨਿਕ ਕਾਰਡੀਅਕ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਕੈਂਪ, ਚੈਕਅੱਪ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਸੈਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਸਾਡਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰਨਾ ਹੈ।
Q7. ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੋਗੇ?
A7.> ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੰਜਣ ਹੈ — ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰੋ।
ਸਹੀ ਖਾਓ, ਰੋਜ਼ ਕਸਰਤ ਕਰੋ, ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਲਓ।
ਯਾਦ ਰੱਖੋ — ਬਚਾਅ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
