“ਦਿਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰੋ — ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲੋਂ ਕੀਮਤੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।” — ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ, HOD ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ, CMC ਲੁਧਿਆਣਾ
ਲੁਧਿਆਣਾ, 24 ਅਕਤੂਬਰ 2025: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗਤੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਦਿਲ ਸੰਘ (World Heart Federation) ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 28.7 ਲੱਖ (2.87 ਮਿਲੀਅਨ) ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋਈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡ ਬਿਊਰੋ (NCRB) ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ 32,457 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 24% ਮੌਤਾਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ (CVDs) ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
❤ ਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਕੇਸ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਉਮਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਇਹ ਖ਼ਤਰਾ ਜਵਾਨ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ, ਤਣਾਅ, ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।
🩺 ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ (HOD, ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, CMC ਲੁਧਿਆਣਾ) ਨੇ ਕਿਹਾ:
> “ਅੱਜ ਜਵਾਨ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। 25 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੇ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਕੇਸ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ।
ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਚ ਕੁਝ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਬਦਲਾਵ ਕਰ ਲਈਏ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਿੰਦਗੀਆਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।”
💓 ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ 10 ਜਰੂਰੀ ਟਿੱਪਸ:
- ❄ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਤਿੱਖੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੌਲੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਰਮਅਪ ਕਰੋ।
- 🚭 ਸਿਗਰੇਟ, ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਇਹ ਦਿਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ।
- 🥗 ਫਲ, ਹਰੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਖਾਓ। ਜੰਕ ਫੂਡ ਅਤੇ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- 🧘♂ ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੱਖੋ। ਸਟ੍ਰੈਸ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ।
- 🩺 ਹਰ 6 ਮਹੀਨੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਓ।
- 🚶♂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਵਾਕ ਜਾਂ ਹਲਕੀ ਐਕਸਰਸਾਈਜ਼ ਕਰੋ।
- 💧 ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਨਾ ਛੱਡੋ। ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਿਲ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।
- 💤 ਰੋਜ਼ 7–8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।
- 🩸 ਜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਤਾ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਿਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉ।
- 🚨 ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਘਬਰਾਹਟ ਜਾਂ ਸਾਂਸ ਦੀ ਘਾਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
💬 ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ:
> “ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਜਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧਣਾ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਜਾਂਚ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦਵਾਈ ਹੈ।”
ਪੰਚਲਾਈਨ:
“ਦਿਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰੋ — ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲੋਂ ਕੀਮਤੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।” — ਡਾ. ਗੁਰਭੇਜ ਸਿੰਘ, HOD ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ, CMC ਲੁਧਿਆਣਾ
